81 ROCZNICA AGRESJI NIEMIECKIEJ I SOWIECKIEJ NA POLSKĘ

21 ROCZNICA USTANOWIENIA PRZEZ SEJM RP – 27 WRZEŚNIA DNIEM POLSKIEGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO

1 września 1939r. o świcie wojska III Rzeszy, bez wypowiedzenia wojny, wkroczyły na ziemie polskie. Datę tę uznaje się oficjalnie za początek II wojny światowej. Niemieckie działania wojenne rozpoczęły się od zbombardowania przyczółków mostowych w Tczewie (godz. 4.34), miasta Wieluń (godz. 4.42) oraz ostrzału polskiej placówki wojskowej w Wolnym Mieście Gdańsku na półwyspie Westerplatte (godz. 4.45). Została ona zaatakowana ogniem artylerii okrętowej niemieckiego pancernika „Schleswig – Holstein” zacumowanego w gdańskim porcie.

Walki rozpoczęły się na całej długości granicy, na lądzie, wodzie i w powietrzu. Niemcy zmobilizowali przeciwko Polsce ok. 1,6 mln żołnierzy oraz 2700 czołgów i 1400 samolotów. Polacy do obrony swojego terytorium wystawili – około miliona żołnierzy i zaledwie 400 samolotów i 880 czołgów. Przewaga III Rzeszy była  olbrzymia, zarówno pod względem liczby żołnierzy jak i sprzętu wojskowego. Ponadto polski sprzęt był przestarzały, w większości nie dorównywał uzbrojeniu armii niemieckiej.

Wojska polskie stawiały zaciekły opór, oczekując na reakcje sojuszników. 3 września wojnę Niemcom wypowiedziała Wielka Brytania, a następnie pod jej naciskiem- Francja, ale nie podjęły rzeczywistych działań.

Zgodnie z planem ataku Niemcy zamierzali otoczyć i zniszczyć wojska polskie na zachodnim brzegu Wisły i zająć Warszawę. Po raz pierwszy planowali  użycie nowej taktyki walki nazwanejwojną błyskawiczną (niem. Blitzkrieg). Mimoto podczas trwającej pięć tygodni kampanii Polacy zdołali kilkakrotnie powstrzymać zmasowane uderzenia wojsk III Rzeszy.

Tragiczny los Polski został przypieczętowany 17 września 1939 r. Rankiem tego dnia na polskie Kresy Wschodnie wkroczyło ponad 0,5 mln żołnierzy radzieckich, zajmując w ciągu kilku dni wschodnią część kraju.Polacy nie spodziewali się ataku.Ochronę granicy wschodniej zapewniało zaledwie 10 % sił polskich, głównie jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza.

Dowodzący polskimi oddziałami nie wiedzieli jak reagować, ponadto dowódcy niektórych jednostek Armii Czerwonej przekraczających granicę sugerowali, że przybyli by wesprzeć Polaków w walce z Niemcami. Część polskich wojsk jednak podjęła walkę. Większe starcia rozegrały się pod Szackiem, w Rejonie Umocnionym „Sarny” oraz podczas obrony Wilna i Grodna.

Całe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znalazło się pod bezwzględną okupacją dwóch agresorów.

W działaniach wojennych we wrześniu 1939 r. zginęło około 77 tys. polskich oficerów i żołnierzy, a około 150 tys. zostało rannych. Ponadto około 700 tys. Polaków dostało się do niewoli niemieckiej lub radzieckiej. Jeszcze podczas walk obaj agresorzy dopuścili się mordów na jeńcach. Walki we wrześniu miały charakter totalny, dlatego ofiarą padała też ludność cywilna, bombardowana z samolotów i ostrzeliwana przez artylerię. Naloty dotknęły ponad 160 miast i osiedli,  zniszczeniu uległo też 476 wsi.

Rocznica wybuchu II wojny światowej to wciąż jedna z najważniejszych rocznic wspominanych we współczesnej Polsce. Tego dnia czcimy pamięć wszystkich, którzy stawiali opór najeźdźcom.

27 września 1939 roku w oblężonej przez Niemców Warszawie gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz utworzył wraz z grupą oficerów WP Służbę Zwycięstwu Polski – konspiracyjną organizację wojskową, mającą kontynuować walkę przeciwko obu okupantom. 13 listopada 1939 roku premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski powołał Związek Walki Zbrojnej. 14 lutego 1942 roku gen. Sikorski przekształcił ZWZ w Armię Krajową.Najważniejszym celem AK było prowadzenie walki z Niemcami oraz przygotowywanie kadr i sformowanie jednostek wojskowych w celu wywołania powstania przeciw okupantowi. Tajne struktury podporządkowane rządowi emigracyjnemu nazywano po wojnie Polskim Państwem Podziemnym. Drugiego takiego państwa nie było w całej Europie.

 27 września obchodzone jest święto państwowe – Dzień Polskiego Państwa Podziemnego (uchwała Sejmu z 11 września 1998 r.).

 

 

Skip to content