20 listopada – Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka
„Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat…” (Janusz Korczak)
Dzieci w naszym kraju są przyzwyczajone, żeby świętować 1 czerwca. Tymczasem 20 listopada też mają ku temu okazję. Powszechny Dzień Dziecka nazywany jest także Dniem Praw Dziecka. Jest obchodzony w rocznicę uchwalenia Deklaracji Praw Dziecka w 1959 r. oraz Konwencji o Prawach Dziecka w 1989 r. Konwencja o Prawach Dziecka nazywana jest Światową Konstytucją Praw Dziecka. Polska jako członek Światowej Organizacji Narodów Zjednoczonych pragnie propagować datę 20 listopada jako Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka, by przypomnieć, że każde dziecko to Mały Człowiek, posiadający swoje prawa.
Janusz Korczak powiedział kiedyś „nie ma dzieci są ludzie…”. I to jest prawda. „Dziecko to także człowiek tylko, że jeszcze mały…”. Przecież każdy dorosły kiedyś również był dzieckiem. Tak więc, podobnie jak każdy dorosły, dziecko jest właścicielem pewnych praw i wolności. Nazywają się one prawami człowieka. Źródłem tych praw jest godność człowieka, zwana również człowieczeństwem.
„Dziecko może nauczyć dorosłych trzech rzeczy: cieszyć się bez powodu, być ciągle czymś zajętym i domagać się ze wszystkich sił, tego czego się pragnie.” (Paulo Coelho)
♦ Prawa osobiste
-
prawo do życia i rozwoju,
-
prawo do tożsamości (nazwisko, imię, obywatelstwo, wiedza o własnym pochodzeniu),
-
prawo do wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej,
-
prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania,
-
prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach dziecka dotyczących, w postępowaniu administracyjnym i sądowym,
-
prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi,
-
prawo do wolności od przemocy fizycznej i psychicznej,
-
prawo nierekrutowania do wojska poniżej 15 roku życia.
♦ Prawa socjalne
-
prawo do odpowiedniego standardu życia,
-
prawo do ochrony zdrowia,
-
prawo do zabezpieczenia socjalnego,
-
prawo do wypoczynku i czasu wolnego.
♦ Prawa kulturalne
-
prawo do nauki (bezpłatnej i obowiązkowej w zakresie szkoły podstawowej),
-
prawo do korzystania z dóbr kultury,
-
prawo do informacji,
-
prawo do znajomości swoich praw.
W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi gwarantującymi prawa dziecka są: Konstytucja RP, Konwencja o Prawach Dziecka, Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.
Rzecznikiem praw dziecka w Polsce jest Marek Michalak. (A.K.)
